TEPAV bir yılı aşkın süren çalışmaların ardından Ağustos 2.023 ten itibaren Türkiye geneli için aylık gıda enflasyonu hesaplamaya başladı. TEGE adı verilen TEPAV gıda enflasyonu Eylül-Aralık 2023 döneminde %17 oldu.

Türkiye ekonomi politikaları araştırma vakfı (TEPAV ) Türkiye istatistik kurumunun kullandığı TÜFE’nin yöntemsel çerçevesinde uyumlu olarak geliştirdiği gıda fiyat endeksi (TEGE) çalışmasının ilk sonuçlarını açıkladı. TEGE, Eylül Aralık 2023 döneminde 4 aylık gıda enflasyonunu %17 ölçerken, TÜFE’de %14 oldu. TEGE istatistikleri aylık bazda ve referans ayı takip eden ilk hafta içinde kamuoyu ile paylaşılacak.

TEPAV’dan yapılan açıklamada bir yılı aşkın süredir gıda fiyatları derleme çalışmaları yürütüldüğü ve Ağustos 2.023 tarihinden itibaren Türkiye geneli için aylık gıda fiyat endeksi (TEGE) hesaplandığı belirtildi. Açıklamaya göre TEGE, TÜİK tarafından yayınlanan tüfe sepetinde gıda kategorisinde bulunan 127 madde türüne uygun olarak seçilen 1.532 gıda ürününden oluşuyor. Ürünün isimleri, markaları ve fiyat bilgileri, öncelikle Türkiye genelinde online satış yapan büyük perakende firmaları olmak üzere 11 farklı online satış platformundan web kazıma metodu ile alınıyor. Satış fiyat verilerinin sağlıklı değerlenmeye başlandığı 2023 Ağustos ayı, endeksin başlangıç tarihi olarak belirlendi ve Eylül ayından itibaren Türkiye geneli için aylık gıda fiyat enflasyonu hesaplandı. Çalışmanın ilerleyen aşamalarında TEGE’nin il ve bölge bazlı alt katılımlarının da hesaplanmasını planlıyor.

Tüfe ile arasındaki fark 3 puan oldu

Eylül- Aralık 2023 dönemini içeren 4 ayda gıda enflasyonu TEGE’ye göre %17, TÜFE’ye göre ise %14 olarak hesaplandığı kaydedilen açıklamaya şöyle devam edildi: “ TEGE hesaplarım mevcut olduğu Eylül- Aralık 2023 döneminde diğer gıda fiyatları ölçümleri ile kıyaslandığında, Tüfe-gıda %14 gıda enflasyonu gösterirken, İTO ÜGE-Gıda %18, ENAG-Gıda %26, TEGE ise %17 hesaplanmıştır. TEGE ve TÜFE-Gıda yakın değerler alırken, Eylül ayı hariç eğilim olarak da uyumlu olduğu görülmektedir. İTO ÜGE GIDA ise seviye olarak Tüfe- Gıda’ya daha yakın iken Kasım ayında gıda enflasyon oranında bir artışa işaret ederek eğilim olarak farklılaşmıştır.” Açıklamada kamuoyunu açık ve gerçek zamanlı veri kaynaklarına dayanması ve TÜFE’nin yöntemsel çerçevesi uyumu nedeniyle TEGE’nin tamamlayıcı ve öncü bir gösterge olarak takip edilebileceği düşünüldüğü dile getirildi. Açıklamada, “TEPAV’ın TEGE’nin İl bazlı katılımları ile bölgesel geçinme maliyeti endekslerinin hesaplanmasına yönelik çalışmaları devam etmektedir. Türkiye geneli için belirlenen asgari ücret artışlarının geliri ve yaşanan bölgeye bağlı yaşam maliyeti farklılıklarını dikkate almaması, önemli bir veli açığına işaret etmekte ve söz konusu değişkenlere bağlı alternatif göstergelerin tüketilmesini gerekli kılmaktadır. Bu kapsamda TEPAV’da başlatılan istatistiki çalışmanın ilk aşamasında, TÜİK’in resmi fiyat endeksi hesaplamasında izlediği yöntemsel çerçeveyle uyumlu bir gıda fiyat endeksi oluşturulmuştur. Projenin ilerleyen aşamalarında TEGE’nin il ve bölge bazlı alt endekslerinin oluşturulması, hesaplamalara konut, sağlık ve ulaştırma gibi temel harcama gruplarının da eklenmesiyle bölgesel geçinme endekslerinin elde edilmesi ve kamuoyuyla paylaşılması hedeflenmektedir”