Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
24 Temmuz 2023
TÜİK HAYAT PAHALILIĞINI NE ZAMAN ÖLÇECEK?

TÜİK’in eski Başkanı Prof. Dr. Sait Erdal Dinçer Ocak 2022’de yaptığım söyleşide hayat pahalılığını ölçmediklerini belirterek, “Yaşam maliyetini değil, 84 milyon için enflasyonu ölçüyoruz” demişti.

TÜİK HAYAT PAHALILIĞINI NE ZAMAN ÖLÇECEK?

Dinçer’in bu sözleri kamuoyunda yıllardır sorulan ve bizim de sormaktan vazgeçmeyeceğimiz, “Açıklanan enflasyon ile hissedilen enflasyon arasındaki fark nereden kaynaklanıyor?” sorusunun yanıtıydı. Başkan Dinçer, TÜİK’in hep saygıyla yaklaştığı Türk-İş’in her ay yayımladığı Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması benzeri Yaşam Maliyeti Endeksi üzerinde çalıştıklarını da duyurmuştu. Çekirdek enflasyonu da takip ettiğimiz Özel Kapsamlı TÜFE Göstergeleri içinde yer alabilecek Yaşam Maliyeti Endeksi vatandaşın hissettiği hayat pahalılığını ölçmeye çalışacaktı. Bu çalışmanın sürüp sürmediğini, hangi aşamada olduğunu bilmiyoruz. Prof. Dr. Dinçer, söyleşimizin yayınlanmasından bir hafta sonra TÜİK başkanlığından alındı, Marmara Üniversitesi’ndeki ekonometri hocalığına döndü. Enflasyon ve hayat pahalılığının yakıcı etkisinin sürdüğü, temmuz ayı enflasyonunun çift haneli beklendiği ortamda bu sözleri yeniden hatırlamakta yarar var.

TÜRKİYE TEK HANELİ ENFLASYONA DÖNEBİLİR Mİ?

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in görevi devralırken altını çizdiği “şeffaflık, tutarlılık, öngörülebilirlik ve uluslararası normlara uygunluk”  ilkelerinin TÜİK’te nasıl bir “rasyonel zemine dönüş” etkisi yaratacağını hep birlikte göreceğiz.

Türkiye, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Mehmet Şimşek’in verdiği hedefte olduğu gibi yeniden “tek haneli enflasyon” düzeyine inebilir. 21 yıllık kesintisiz AK Parti iktidarları döneminde tüketici enflasyonunun 2003-2012 yılları arasında 10 yıl tek haneli, 3 yıl da tek haneye yakın gerçekleştiğini hatırlamakta yarar var.

Henüz yüksek enflasyonla kapsamlı ve bütüncül mücadele öngören, kısa ve orta vadede gerçekçi hedefler koyan bir program yok. Çalışmaları yoğun şekilde devam eden ve Eylül ayında kamuoyuna açıklanması beklenen Orta Vadeli Program’ın “enflasyon tek haneye nasıl düşürülecek ?” sorusuna da yanıt vermesi bekleniyor.

TCMB’NİN ENFLASYON HEDEFLEMESİ RASYONEL ZEMİN Mİ?

Elbette enflasyonla mücadelenin merkez üssü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB). Para politikasının anlamını yitirdiğinin, politika faizi enflasyon ilişkisinin kalmadığının en yetkili kişilerce dile getirildiği bir seçim ekonomisi (irrasyonel) döneminden geliyoruz. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “rasyonel zemin” vurgusu en çok para politikasıyla ilişkilendirilmeye çalışılıyor. Hetorodoks-Ortodoks ayrımının ortasında “hibrit model” benzetmeleri de yapılıyor. 27 Temmuz Perşembe günü yeni Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan ilk kez kamuoyu karşısına çıkacak ve enflasyon raporunu açıklayacak. TCMB’nin yasasında öngörüldüğü gibi fiyat istikrarına odaklanarak bir süredir uzaklaştığı enflasyon hedeflemesi rejimine nasıl döneceğini, enflasyonun seyrini nasıl değerlendirdiğini göreceğiz.

Ücretlere enflasyon ayarı ve “enflasyon ataleti”

Yüksek enflasyonun topluma ve ekonomiye vereceği zararın ne kadar büyük olabileceğini en iyi anlatan metin elbette ki TCMB internet sitesinde bulunuyor. TCMB’nin 2013 yılında yayımladığı Enflasyon ve Fiyat istikrarı başlıklı raporda bugünlere ışık tutacak önemli değerlendirmeler var. Bu metnin, enflasyonun tarihi dip düzeyi, yıllık yüzde 6,16 oranını gördüğü 2012 yılının ardından yayımlandığını hatırlatalım. Elbette bu bilgilerin enflasyonun tarihin en düşük seviyelerinden birine indirilmiş olduğu dönemin verdiği özgüvenle kaleme alınmış olması, bugün de geçerli olan teori ve pratikteki doğruları elek üstüne çıkarmamıza engel değil. Merkez Bankası bu raporda enflasyonu “halk düşmanı” ilan ediyor, ücret artışlarıyla gelen “enflasyon ataletine” vurgu yapıyor, enflasyonun ülkelerin siyasi ve sosyal yapısına verdiği zararın Türkiye ve dünyada defalarca test edildiğine işaret ediyor.

TCMB diyor ki:

“Ekonomik birimler, ileriye yönelik enflasyon beklentilerini yakın geçmişte yaşanan enflasyon gerçekleşmelerine göre belirlemeye devam ettiği sürece, enflasyon artış oranı geçmişe paralel bir seyir izlemeye devam edecektir. Bu durum enflasyon ataletine neden olmaktadır.”

İşte tam da maaş ve ücretlere enflasyon ayarının yapıldığı bu günlerde “enflasyon ataleti”ni ve enflasyonla topyekûn mücadelenin ne kadar önemli olduğunu düşünmemizde yarar var. Bütün bu gelişmeleri yansıtan ekonomi gazetecilerinin çoğunun en düşük devlet memurundan daha az ücretle çalıştıklarını haykırmaya başladıklarını da hatırlamak gerekiyor.

VERGİ ÖDERKEN NE KADAR MİLLİYETÇİYİZ?

Özel sektörün önemli düşünce kuruluşu Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) geçen hafta yayımladığı “Vergi öderken ne kadar milliyetçiyiz?” başlıklı değerlendirme notu ilginç bir tartışma başlattı.

TEPAV Maliye ve Para Politikası Araştırmaları Merkezi Direktörü M. Coşkun Cangöz’ün kaleme aldığı notta Türkiye’nin siyasi eğilim haritasında milliyetçi oyların en fazla olduğu illerdeki vergi ödeme davranışları irdeleniyor.

Seçim sonuçlarına göre milliyetçi oyların ağırlıkta olduğu illerde vergi tahsilat/tahakkuk oranlarını inceleyen Cangöz’ün şu değerlendirmesi dikkat çekici:

“Milliyetçi oyların Türkiye ortalamasının (yüzde 24,6) üzerinde olduğu 45 ilin 20’sinde tahsilat/tahakkuk oranının Türkiye ortalamasının (yüzde 71,9) altında olduğu görülüyor. Bu kapsamda en yüksek (yüzde 40 üzeri) oy oranına sahip olan 5 ilde (Çankırı, Aksaray, Yozgat, Gümüşhane ve Osmaniye) tahsilat/tahakkuk oranı ortalama yüzde 66,3 seviyesindedir. Ancak 45 ilin ortalaması yüzde 72,4 ile Türkiye geneline paralellik gösteriyor.”

KAYNAK Maruf BUZCUGİL / Ekonomim.com
DİĞER HABERLER
EN BÜYÜK EMANET CUMHURİYET!
EN BÜYÜK EMANET CUMHURİYET!

İşgal altındaki topraklardan bağımsız bir ülke, ümmet olan topluluktan millet, padişahlıktan millet egemenliği yaratan sistemin adıdır; Cumhuriyet.

DAHA AZ SOSYAL HARCAMA, DAHA ÇOK VERGİ: BÜTÇENİN ŞİFRELERİ!
DAHA AZ SOSYAL HARCAMA, DAHA ÇOK VERGİ: BÜTÇENİN ŞİFRELERİ!

2025 bütçesinde ‘daha az sosyal harcama ve daha çok vergi’ var. Sosyal harcamalar kısılırken daha çok vergi toplanması hedefleniyor. Bütçe gelir bölüşümünü iyileştirmek bir yana, daha da bozacak özelliklere sahip.

ÜCRETLİLER HER YIL DAHA YÜKSEK VERGİ ÖDÜYOR
ÜCRETLİLER HER YIL DAHA YÜKSEK VERGİ ÖDÜYOR

Türk-İş, vergi konusundaki mevcut sorunlar ile bu sorunlara çözüm önerilerini içeren bir rapor hazırladı.

POLONEZ İŞÇİLERİ PASTAYI KESTİ MÜCADELEYİ YÜKSELTTİ
POLONEZ İŞÇİLERİ PASTAYI KESTİ MÜCADELEYİ YÜKSELTTİ

Mücadelelerinin 100’üncü günlerini pastayla, halaylarla kutlayan Polonez işçileri, Çarşamba günü Kocaeli Şekerpınar’da kurulu Bifet fabrikası önünde açıklama yapacaklarını duyurdu. İşçiler kararlılık mesajı verdi.