Ekonomide yaşanan krizle birlikte faiz ve dövizde yaşanan artışlar birçok üründe fiyat artışına yol açtı. Her ne kadar TÜİK’in mutfak enflasyonu verilerinde genel fiyat artışı ilk 4 ayda yüzde 5.84, son 12 aylık ortalamalara göre de yüzde 12.08 görünüyor olsa da dar gelirli yurttaşın sofrasındaki ürünler bundan çok daha fazla zamlanmış durumda. Yılın ilk 4 ayında özellikle halkın temel girdilerine peş peşe zamlar gelirken, söz konusu dönemde temel mutfak ürünlerindeki enflasyonun yüzde 20’yi aştığı belirlendi. Temel gıda tüketim maddelerindeki artışın sürdüğünü vurgulayan market sahipleri ve zincir mağaza yöneticileri, birçok firmanın da zam hazırlığında olduğunu ifade ederek, mutfak enflasyonunun artış eğiliminin devam etmesini beklediklerini söylediler.
AÇLIK SINIRINDA YAŞIYORUZ
Bir market yöneticisi Mehmet T. ilk altı ayın sonunda mutfak enflasyonunun yüzde 30’lara ulaşmasının sürpriz olmayacağını belirtirken, enflasyon ve durgunluğun eş zamanlı olmasının birçok kişinin işyeri kapatmasına yol açabileceğini ifade etti. Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), tarafından yapılan araştırmaya göre, Nisan ayında 4 kişilik bir ailenin açlık sınırını bin 698 TL olarak belirlendi. Bu tutarın asgari ücretin üzerinde olduğunu ifade eden sendika uzmanları, açlık sınırının yeni zamlarla her geçen gün yükseldiğini vurguladılar.
YENİ ZAMLAR KAPIDA
Yılbaşından bu yana sadece süt ve süt ürünlerindeki artışın yüzde 25’e yaklaştığını kaydeden süt ve süt ürünleri üreticileri, üretimde girdi maliyetlerinin her gün yükseldiğini bildirdiler.
Gıda sektöründe piyasada büyük bir paya sahip bir firmanın üst düzey yetkilileri Aydınlık’a yaptıkları açıklamada üreticini de tüketicinin de zor durumda olduğunu kaydederek, “Şu anda zam yapmamak için adeta direniyoruz. Vatandaşın fiyatları kaldıracak hali kalmadı. Bu durumda yapacağımız zamlar zaten durgun olan piyasayı daha da durduracak. Bu nedenle beklemedeyiz. Ramazan ayı nedeniyle de birçok üründe zamları erteledik. Ama çaresiziz. Bekleyen zamları ramazan sonrası yapmak zorundayız” dedi.
TALEPLER KÜÇÜLDÜ
Vatandaşların marketlerden ve pazarlardan yaptığı alışverişlerde gramaj düşürdüğü belirlendi. Ankara’nın Yıldız semtindeki bir marketin sahibi Yusuf Akçalı, Aydınlık’a yaptığı açıklamada, “Benim marketim orta boy bir market. Mahalleye hitap ediyorum. Mahallemiz orta halli insanların ve emeklilerin yaşadığı bir mahalle. Müşterilerimin durumunu, çocuklarını, ne iş yaptıklarını bilirim. Kasada hesap öderken yüzlerini görüyorum. Eskiden bir kilo peynir alan yarım kiloya, yarım kilo alan 250 grama düşürdü. Zeytinde, ette, … bütün ürünlerde de durum aynı. Müşterinin kasadaki yüzleri gece uykularıma giriyor” dedi.
MÜŞTERİ ARTIYOR, CİRO DÜŞÜYOR
Bir zincir mağaza yöneticisi C. Coşkun, “Ciromuz giderek düşüyor. Bütün mağazalarımızda aynı durum var. Ürün çeşidimiz artmasına rağmen artış sağlayamıyoruz. Bunun nedeni müşterinin aldığı ürünlerde gramaj düşürmesi. Müşteri sayısı artsa bile kasaya giren para düşüyor. Müşteri başına yapılan harcama azaldı” diye konuştu.
VATANDAŞ PAZARDA AKŞAM SAATLERİNİ BEKLİYOR
Pazarcı esnafından Haydar Yıldız, şunları söyledi: “Pazarlarda müşteri azalmadı. Aksine arttı. Ama müşteri fiyatların düştüğü akşam saatlerini tercih eder oldu. Pazarın dağıldığı anı bekleyenler de çoğaldı. Yüzünü gizleyip dökülen mallardan işine yarayabilecek ürünleri seçenler de ayrı. Eskiden erken saatlerde gelir ürünler seçilmeden istediklerini alır giderlerdi. Şimdi kaliteden çok fiyat öne çıktı. Bir de alım miktarları düştü. Bize gelenler haftalık alım yapar. Her üründen en az 3-5 kilo ile alırdı. Şimdi bir iki kiloya düştüler. Vatandaşın halini en iyi bizler biliriz. İşler iyi değil.”
