TCMB Başkanı Karahan, elektrik ve doğalgaza zam beklediklerini açıkladı. TCMB yılın ilk raporunda enflasyon tahminlerinde değişiklik yapmadı.

Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, göreve geldikten beş gün sonra yılın ilk enflasyon raporunu açıkladı. Seçim sonrası enflasyon tahminlerine ilişkin soru üzerine Karahan, enerji fiyatlarında zam beklediklerini itiraf etti. Son aylarda yıllık enflasyonun hızla yükselişe geçmesi, önceki tahminlerin geçerliliğinin kalmaması nedeniyle oluşan beklentiye karşın Karahan, enflasyon tahminlerini değiştirmeyerek 2024 sonu için yüzde 36’da, 2025 sonu için yüzde 14’te sabit bıraktıklarını da açıkladı.

Karahan tarafından açıklanan raporda, TCMB’nin, 2026 yılında enflasyonun tek haneye inmesi beklentisi de ifade edildi. 2026 sonu için tahmin edilen enflasyon oranı ise yüzde 9 olarak açıklandı.

Raporda 2024 yılı için enflasyon tahmin aralığının alt noktası yüzde 30, üst noktası ise yüzde 42 oldu. Tahminleri değiştirmediklerini belirten Karahan, enflasyonun Mayıs’ta zirveye ulaştıktan sonra düşeceğini de sözlerine ekledi.

ENERJİ ZAMMI EŞİKTE

BirGün, TCMB Başkanı Karahan’a enflasyon hesabında seçim sonrası elektrik ve doğalgaza gelmesi beklenen zammı hesaba katıp katmadıklarını sordu. Karahan, elektrik ve doğalgaza zam beklediklerini ve bunu enflasyon tahmini yaparken göz önünde bulundurduklarını söyledi.

Seçim sonrasına ertelen zamlar ile ilgili, “Sunumunuzda ocak ayına özellikle dikkat çektiniz enflasyondaki artışla ilgili ama önümüzde bir yerel seçim var. Uzun süredir enerji fiyatlarında artış yapılmıyor. Bu artışların seçim sonrasına ertelendiğine vurgu yapılıyor. Seçim sonrasında özellikle doğalgaz ve elektrik fiyatlarında bir artışın enflasyona etkisi nasıl olacaktır? Siz mayıstan sonra bir düşüş bekliyorsunuz ama seçim sonrasına ertelenen zamların etkisi nasıl olacak?” sorusunu yanıtlayan Karahan, şöyle konuştu: “Tabii biz enflasyon tahminlerimizi yaparken, birçok kalemde yapılabilecek zamları, bu yönetilen yönlendirilen ürünlerdeki zamlar için bir projeksiyonda bulunuyoruz. Burada öne çıkan enerji fiyatları olacak. Elektrik ve doğalgazda bir düzenleme yapılması bekleniyor. Bu çerçevede biz patikamızı oluştururken OVP’yi kullandık. OVP’deki varsayımların gerçekleşeceğini düşünüyoruz. Tahminlerimizi yaparken de bu fiyatlarda bir miktar güncelleme olacağını öngördük ve bunu da tahminlerimize yansıttık.”

KREDİ KARTI DÜZENLEMESİ

Karahan, kredi kartları ile ilgili düzenleme yapılıp yapılmayacağı sorusunu da şöyle yanıtladı:

“Aralıktan kredi kartı harcamalarında yükselme oldu. Bunu not ettik, farkındayız. Bunun geçici olup olmadığı henüz çok net değil. Asgari ücretin artacağı bekleniyordu. Bu nedenle bazı harcamalar öne çekilmiş olabilir ama bundan bağımsız olarak kredi kartlarında düzenleme yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu konuda birkaç fikrimiz var, çalışmalarımız sürüyor. Belirli bir aşamaya geldiğinde kamuoyuyla paylaşacağız.”

Karahan, enflasyonla mücadelenin büyümeyi nasıl etkileyeceğine dair bir soruya verdiği yanıtta, büyümenin iç talep kaynaklı ve bu yüzden de sürdürülemez olduğunu söyledi. Yatırım veya ihracat kaynaklı bir büyüme olmadığını aktaran Karahan, “Bunun değişmesi için enflasyonun kontrol altına alınması lazım” dedi. Karahan eski Başkan Hafize Gaye Erkan ve işten çıkartılan çalışan ile ilgili soruyu yanıtsız bıraktı. Bir gazetecinin, Erkan’ın kiraların yüksek olduğu açıklamasını hatırlatarak “Siz geçinebiliyor musunuz?” sorusuna da Karahan, toplantının konusunun enflasyon olduğunu belirterek yanıt vermedi.

KOPAN BAĞLAR

Karahan, soru-cevap kısmında, sözü yardımcılarına bıraktı. Bu noktada Cevdet Akçay, yüzde 34 olan 2024 enflasyon tahmininin iddialı fakat erişilebilir olduğunu belirterek, “Merkez Bankası iddialı olmalıdır” dedi. Akcay, “Yüzde 45 faizin yeterli olacağı parasal sıkılaştırmayı devreye sokmaya çalışıyoruz ki, 45 daha fazla anlam taşıyabilsin” ifadelerini kullandı. ‘Enflasyon beklentisinin gerçekçi olmadığı’ eleştirilerine yanıt veren Akçay, “Enflasyonun yüzde 36 tahmini iddialı ama iddiasız hedef koyan bir TCMB oksimorondur. Yaptığımız şeyin doğruluğuna fena halde inanıyoruz. Şu an yüzde 45 politika faizinin yeterli olduğu bir ortamı yaratmaya çalışıyoruz” dedi. Son 7 aydır bozulan bağları yeniden kurmaya çalıştıklarını söyleyen Akçay şöyle konuştu: “Ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti-mevduat faizi bağı kopmuş, politika faizi-enflasyon bağı kopmuş, faiz-kur bağı kopmuş durumdaydı. Bu bağlar tekrar ihdas edilecek. 36 hedefini değiştirmekten ziyade o hedefe bizi sürekli yakınsatacak olan önlemleri devreye sokmak çok daha anlamlı. Bu normalleşme süreci aslında biriken veri ile bağların yeniden kurulması ile uygun ortam sağlayacak. Daha o noktada bile değiliz. İddialı ama erişilebilir bir hedef, enflasyon beklentilerini aşağı indirmekte ve düzeltmekte iddiasız ve rahat ulaşılabilir bir hedeften çok daha iyidir.”

∗∗∗

BEDAVA GAZ MAYISTA BİTİYOR

Yerel seçim öncesi ekonomi ile ilgili alınan kararlar seçim odaklı ilerliyor. Genel seçimler öncesi başlayan sübvansiyonların yerel seçimden sonra sona erdirilmesi bekleniyor. Elektrikten doğalgaza, sudan toplu ulaşıma birçok kalemde zamlar seçim sonrasına ertelendi. Elektrikte abone gruplarına göre destek sürüyor. Yerel seçim sonrasında elektrik tarifelerinin gözden geçirilmesine kesin gözüyle bakılıyor. BOTAŞ da özellikle konutlara, ithal ettiği fiyatın altında bir fiyatla doğal gaz satıyor. Mayıs 2023’ten bu yana devam eden 25 metreküp bedava doğalgaz kampanyasının da mayısta sona erdirilmesi bekleniyor. Yerel seçimi izleyen aylarda doğal gaz tarifelerinin moda deyişiyle “güncellenmesi” bekleniyor. Büyükşehirler başta olmak üzere illerde, toplu taşıma fiyatları da beklentilerin aksine zamlanmadı. Ancak seçim sonrası zam yapılması gündeme gelecek.

∗∗∗

TAHMİN GERÇEKÇİ BULUNMADI

Ekonomistler TCMB Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın sunduğu enflasyon raporunu gerçekçi bulmadı. Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, X hesabından yaptığı paylaşımda, “Fatih Karahan’a bir uyarı: TÜFE tahminlerini %36’da tutmuşlar. Gelgelelim Ocak %6,70, Şubat-Haziran %3, Temmuz-Eylül %2,5, Ekim-Aralık %1,5 enflasyon, yıl sonunda %39,3 yıllık enflasyon sonucu verir %36 değil. İsterseniz bir daha hesaplayın!” uyarasında bulundu. Prof. Dr. Veysel Ulusoy ise “Doğru ölçülüp, yanlış sunulan enflasyonun raporu mu olur! TÜİK binasındaki 8. Kat denetime açılmadan, merkez bankası raporunun bir ekonomik anlamı yoktur” görüşünü dile getirdi.